بدوا، از تمامی همکاران که در این زمینه مقالات و اظهارنظر نمودند تشکر نموده، با توجه به اینکه مردم دچار مشکلات عدیده در راستای معاملات چک می‌باشند و درحال حاضر در مراجع دادگستری و بانک‌ها از چکهای سنتی و هم از چکهای صیادی استفاده می‌شود که هریک دارای ویژگی‌های مربوطه می‌باشند سعی براین بوده که مراحل چکهای صیادی را مشخص کرده تا افراد آشنایی اجمالی با این سیستم بانکی و رفع مشکلات بانکی و قضایی را پیدا کنند.
بانک مرکزی از اوایل شهریور 98 اعلام کرد که دسته چک تمام بانک‌ها باید از طریق سامانه صیاد(صدور یکپارچه الکترونیکی) برای متقاضیان صادر شود و بایستی دسته چکهای تمام بانک‌ها کاملا یک شکل و یک رنگ صادر شوند، با هدف یکپارچه سازی و استاندارد سازی طراحی شده وهویت اوراق بهادار را پیدا کنند و متقاضی دسته چک تحت نظارت از طریق سامانه بانک مرکزی اعتبارسنجی شده و در صورت دارا بودن صلاحیت متقاضی به او دسته چک داده شود.
چک صیادی باعث جلوگیری سواستفاده گران که دارای دسته چک بوده و از این طریق سو‌استفاده‌های مالی را پیش می‌گرفتند شده است.جدی شدن مقررات مربوط به چک باعث چلوگیری از بسیاری از مشکلات مربوط به صدور چک بلامحل شده است.
وفق بر این قانون هرگاه به هر علتی چک پرداخت نگردد بنا به درخواست دارنده، غیرقابل پرداخت بودن آن بلافاصله بایستی درسامانه یکپارچه بانک مرکزی صیاد ثبت شود، این سامانه مراتب را به صورت همزمان به تمام بانک‌ها و موسسات اعتباری اطلاع می‌دهد و تا هنگام رفع سوء اثر از چک اقداماتی از قبیل :
عدم افتتاح هرگونه حساب و کارت بانکی
مسدود کردن کلیه ی وجوه در هر بانکی تا سقف مبلغ اعلامی از طرف بانک مرکزی
عدم پرداخت تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامه انجام می‌گیرد.
همانطور که پیش‌بینی شده چکهای صیادی دارای شناسه یکتا و تاریخ اعتبار سه ساله هستند و همچنین قابل استعلام از سامانه صیادی می‌باشند.به صورتی که شماره شناسه چک به سامانه صیاد ارسال شده و اینکه آیا صاحب حساب تا آن لحظه چک برگشتی داشته یا خیر به استعلام کننده پیامک می‌شود.
چک یکی از ابزارهای مهم نظام پرداخت کشور محسوب می‌شود و همیشه نقش قابل توجهی در تسویه مبادلات داشته، اما به هر حال طی سالهای گذشته صدرو چکهای بلامحل زیاد شده و در نهایت باعث افزایش عدم مقبولیت و اعتبار چک می‌شود.
مطابق ماده 31 قانون تجارت: چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.البته اگر بخواهیم بطورعامیانه تعریف آسان‌تری ارائه دهیم:
طبق تعریف متخصصین این حوزه، چک یک سند تجاری است که بانک برای استرداد وجه و اعتبار قابل استفاده یا انتقال آن به افراد دیگر به صاحب حساب می‌دهد.
چکهای صیادی در واقع همان چکهای معمولی هستند با این تفاوت که چکهای معمولی قابلیت استعلام گرفتن نداشتند و دارنده نمی‌توانست از سابقه صادرکننده مطلع شود، بایستی اذعان داشت با استعلام چک صیاد در سامانه ساد 24 دارنده می‌تواند از خوش حسابی صادرکننده چک اطمینان پیدا کند.
چگونه می‌توان از چک صیادی استعلام گرفت:
- استعلام غیررایگان چک صیادی با پیامک که به ازای هر پیامک مبلغ 350 تومان هزینه از حساب شارژ سیم کارت کم می‌شود
- استعلام چک صیاد رایگان با استعلام چک ساد 24 که این روش یکی از سریعترین و جامع‌ترین روش‌های استعلام چک است.
نحوه‌ی نگارش چک صیادی بوسیله‌ی صاحب حساب:
الف – مبلغ چک را با حروف و عدد بایستی نوشت، چون هرگونه عدم تطابق مبلغ روی چک یا خط خوردگی باعث برگشت چک می‌شود.
ب – روی مبلغ عددی و حروفی را با چسب نواری پوشانده تا اگر کسی خواست چسب را بردارد جوهر از روی چک جدا شود.
تمامی مساعی چک صیاد همانطور که توضیح داده شد جهت جلوگیری از صدور چکهای بلامحل می‌باشد و سامانه صیاد صدور یکپارچه چک با هدف نظارت بر تقاضای صدرو دسته چک، امکان اعتبارسنجی صاحبان حساب و صاحبان امضا، منع از صدور دسته چک برای افراد فاقد صلاحیت و دارای سوء سابقه و تخصیص شناسه یکتا به هر برگه چک می باشد.
نحوه‌ی مطالبه وجه چکهای صیادی
دارنده‌ی چک در صورتی که چک فاقد وجه بوده یا کسری موجودی داشته باشد، از بانک تقاضای صدرو گواهی عدم پرداخت یا کسری موجودی می‌نماید، بانک محال علیه وظیفه دارد اطلاعات کامل چک را در سامانه چکهای برگشتی بانک مرکزی ثبت و با اخذ کد رهگیری، این کد را بر روی گواهی‌های ذکر شده بنویسد.
دارنده گواهی عدم پرداخت و چک برگشتی، از طریق خدمات قضایی و ثبت دادخواست، از دادگاه صالح ( محل اقامت صاحب حساب یا محل برگشت چک ) بدون دریافت حکم و قطعیت آن، درخواست صدور اجرائیه بابت وجه چک را تقاضا کند.
صادرکننده چک باید ظرف مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه، بدهی خود را بپردازد، یا با موافقت دارنده چک ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای حکم امکان پذیر باشد.درغیراین صورت طبق درخواست دارنده، اجرای احکام دادگستری با تشکیل کلاسه اجرایی، اجرائیه را طبق قانون نحوه احکام محکومیتهای مالی به اجرا گذاشته و با توقیف اموال محکوم‌علیه جهت تامین محکوم‌به یا با صدور حکم جلب نسبت به استیفای مبلغ چک اقدام کند.
نکته قابل ذکر : مبلغ چک کمتر از بیست میلیون یا بیشتر، مرجع صالح صدور اجرائیه دادگاه می‌باشد نه شورای حل اختلاف.
و مطلب آخر: اجرائیه وفق ماده 23 قانون جدید چک تنها علیه صادرکننده و صاحب حساب قابل صدور است و نسبت به سایر افراد از جمله ضامن و ظهرنویس تنها از طریق دریافت حکم از مرجع دادگاه می‌توان اقدام کرد.
بدون دیدگاه